Bu günlerde evlerin mutfaklarında, balkonda, kıyıda köşede kurutulmaya bırakılmış kiraz sapları görürseniz yadırgamayın. Kaldırmaya falanda çalışmayın, çünkü onlar ev hanımları için çok değerli! Çoluk çocuk, eş-dost yaz boyunca yenilen her bir kirazın sapı saklanılacak, kurutulup biriktirilecek ve kaynatılıp bir güzel suyu içilecek. Neden mi? Kiraz saplarını özenle biriktiren ev hanımlarından biri olan Safiye Güzeller'e soralım hemen. Cevap; "Midem rahatsız, şifa olsun diye içiyorum. Bir de iltihap sökücü etkisi olduğunu duymuştum." Peki, nedir bu işin aslı astarı? Kadınların vazgeçilmezlerinden olan kiraz sapından kimler nasıl faydalanabilir? Kiraz sapları nasıl kurutulmalıdır ve saklanmalıdır?

Kaynatılarak suyu içilen kiraz sapı böbrek yetmezliği, idrar yolları enfeksiyonu, yüksek tansiyon, karaciğer rahatsızlıkları gibi şikâyetleri olanlara iyi geliyor. Bitki, B, C ve D vitamini yönünden de zengin. Pamukkale Üniversitesi Botanik Anabilim Dalı Başkanı Doç. Dr. Ali Çelik'e göre erik, vişne, kiraz gibi meyvelerin en önemli özelliği kanı sulandırıcı olmaları. Çelik, kiraz sapının da vücutta yakılması zor olan yağların tekrar metabolizmaya katılmasını sağladığını, bu yüzden kadınların kilo vermek için tercih ettiğini belirtiyor. Dengeli ve düzenli bir metabolizma için de gerekli olduğu görüşünde. Ali Çelik kiraz sapının bir diğer faydasını ise şöyle açıklıyor: "Özellikle yaz mevsiminde terlemeyle vücut su kaybediyor. Kanın akışkanlığı azalıyor ve kalbe fazla yük biniyor. Bu da kalp krizlerini artırıyor. Özellikle kanın yapısının değiştiği yaz, sonbahar gibi mevsimlerde kiraz ve sapının kan akışkanlığını sağlaması bakımından oldukça yararlı."
Dr. Ender Saraç'da kiraz sapının idrar söktürücü etkisine dikkat çekiyor. Saraç'a göre kiraz sapının ciddi bir yan etkisi yok ancak ishalde ve düşük tansiyonda fazla kullanmamasını öneriyor.
Kaynatmayın, demleyin...
Birçok bitkide olduğu gibi bunda da sapları kaynatarak demini almaya bırakmayı tercih etsek de Doç. Dr. Ali Çelik bunun çok sağlıklı bir yol olmadığını söylüyor. Çelik, bitkilerin otsu kısımları kaynatıldığında bitkinin içerisinde minimum düzeyde olan zararlı maddelerin suya geçtiğini belirtiyor ve "Fayda beklerken zararını da görebiliyoruz." diyor. Çelik bunun yerine demleme yöntemini öneriyor. Peki, kaynatacağımız su ile içine koyacağımız kiraz sapının oranı ne olmalı? Çelik miktarın en fazla onda bir olması gerektiğini ifade ediyor. Yani bir litre suya 10 gram kiraz sapı katılmalı. Çelik, ilaç, besin maddesi ya da bu tür bitkisel ürünler de dâhil fazla miktarda kullanımların her zaman insan sağlığına zararlı olacağını anlatıyor ve ekliyor: "Nasıl aspirinin, ağrı kesicinin günde bir miktardan sonrası zararlı, bitkilerin de böyle."
Zayıflamak için kiraz sapını tercih edenlere ise Deva Aktar'ın sahibi aktar Mustafa Tekin Taşkın'ın bazı tavsiyeleri var: "Bir bardak kaynar suya otuz gram kiraz sapı ekleyin ve 10 dakika kadar demlenmesini bekleyin. Ya da küçük bir tutam kiraz sapı ve mısır püskülünü bir bardak suyun içerisine koyun. Bir çay kaşığı yeşil çay, bir çay kaşığı rezene tohumu ekleyin ve bir iki dakika kaynatın, 2-3 dakika demlendikten sonra herhangi bir tatlandırıcı eklemeden limon da ekleyerek içerseniz de zayıflatıcı etki sağlıyor."
***
İyice kurutun, nemli ortamlardan uzak tutun
Kiraz sapını kendiniz kurutabileceğiniz gibi aktarlarda 30-45 gramlık paketler halinde de bulabilirsiniz. Fiyatı 4-5 TL. Bitki uzmanları demlenerek içilecek kiraz saplarının gölgede kurutulmasına dikkat edilmesi gerektiğini söylüyor. Rengi koyu kahverengiye dönüşmüş ve incelmiş kiraz saplarını kullanmanın bir faydası yok çünkü bu aşamaya geldiğinde etkisi kalmıyor. Doç. Dr. Ali Çelik nemli kalmasının kokuşmaya, mantar oluşumuna ve küfe sebep olabileceğini hatırlatıyor ve iyice kurutularak saklanması gerektiğini hatırlatıyor. Özellikle bez torbalarda saklanmasını, nem ve buhar meydana getirecek ortamlardan uzak tutulmasını tavsiye ediyor.

ZAMAN

ASLIHAN KÖŞŞEKOĞLU