Hipertansiyon DASH diyeti sayesinde düşürülebilir

Yağı azaltılmış, sebze ve meyve içeriği bol ancak süt ürünleri sınırlandırılmış.DASH diyetiyle yüksek tansiyonu 1 derece kadar düşürmek mümkün Doğru besinleri doğru miktarlarda tüketerek yüksek tansiyonunuzu dengeleyebilirsiniz.Yağı azaltılmış, sebze ve meyve içeriği bol ancak süt ürünleri sınırlı beslenme alışkanlığına dayanan DASH diyeti tansiyonu 1 derece kadar düşürüyor.

29-07-2009 04:15

Haberler » Şeker - Tansiyon


Üç ilaç kullanmanıza rağmen tansiyonunuz hala olması gerekenden çok yüksekse muhtemelen dirençli tansiyonuz var.
Böbrek, hormon rahatsızlıkları, aşın tuz tüketimi, uyku apnesi, sağlıksız beslenme dirençli hipertansiyona yol açabilir. Başkent Üniversitesi Uygulama ve Araştırma Merkezi Kardiyoji Bölümü'nden Dr. Tansel Erol anlattı: Yüksek tansiyon mutlaka tedavi edilmeli mi?
Yüksek tansiyon sinsi bir hastalık.
Genellikle belirti vermez. Şikâyeti olmayan kişinin kendini hasta olarak kabul etmesi zor. Bu nedenle kişi tedaviye soğuk bakar. En büyük yanılgı budur.
Damarlardaki yüksek basınç damar serdiği, kalp yetersizliği, beyin felci, böbrek yetmezliği, kalp krizi ve görme bozukluğu gibi ciddi hastalıkların en önemli sebeplerinden biri. Bu nedenle yüksek tansiyon mutlaka tedavi edilmeli. Tedaviyle az önce sıraladığım hastalıkların çıkması önlenebilir.
18'den yüksekse hemen ilaç Yüksek tansiyon hastalığının tedavisi nasıl planlanır?
Öncelikle yüksek tansiyonun nedeni araştırılır. Maalesef yüksek tansiyonun yüzde 90'ınm nedeni bulunamaz.
Nedeni bilinmeyen yüksek tansiyona 'esansiyel hipertansiyon' diyoruz.
Yüksek tansiyonluların sadece yüzde 10'un nedeni bulunabilir, bu tip yüksek tansiyona 'sekonder hipertansiyon' denir. Tedavi yöntemi de hipertansiyon tipine göre değişiklik gösterir.
Her hastaya ilaç verilir mi?
Dr. Tansel Erol Tansiyon yüksekliğinin evreleri var. Hastanın büyük tansiyonu 18 veya küçük tansiyonu 11'den büyükse derhal ilaç tedavisine başlanır.
Ayrıca şeker, böbrek ve kalp hastalarında yüksek tansiyona izin verilmez, çok daha erken dönemde ilaç başlanır. Hafif veya orta düzeyde yüksek tansiyonlularda iki hafta veya üç aylık yaşam değişiklikleri sonucuna göre ilaç tedavisine ihtiyaç olup olmadığına karar verilir.
Tedaviye yönelik yaşam değişiklikleri nasıl yapılır?
Tansiyonun düşürülmesi belli ölçülerde kişiye bağlı. Hasta sigara içiyorsa sigarayı bırakmalı. Sigara hem tansiyonu yükseltir, hem de kalp ve damar hastalıklarının en önemli nedenlerinden biridir. Kilo fazlalığı olanların zayıflaması gerekir. Beş kilo vermekle büyük tansiyon 5 mmHg (0.5) düşürülebilir. Aşırı alkol alımı tansiyonu yükseltir. Bu nedenle günlük alkol alımı bir -iki kadehi geçmemeli.
Yürüyüş veya yüzme Yüksek tansiyonlulara egzersiz önerilir mi?
Kesinlikle önerilmeli. Bu sayede hem kilo kaybı hızlanır hem de tansiyonun düşmesi kolaylaştırıhr. Yüksek tansiyonu olanlar mümkünse her gün 30 45 dakika süreyle tempolu yürüyüş, yüzme gibi egzersizler yapılmalı.
Tuz kısıtlamanın yüksek tansiyondaki yeri var mı?
Tuz alımını azaltmak halk arasında en iyi bilinen yaşam değişikliği. Toplumdaki insanların çoğu ihtiyaçlarının çok üstünde tuz tüketiyor. Yüksek tansiyonlularda fazla tuz alımı tedaviyi zorlaştırır. Vücudumuzun tuz mineraline ihtiyacı olduğu da unutulmamalı. Hiç tuz alınmazsa başka hastalıklar ortaya çıkabilir. Günlük 5 gram tuz yeterli, ama bu miktar aşılmamalı. Pratik olarak bu miktar günlük 1 silme çay kaşığına Yüksek tansiyonu düşürmenin yollarından biri de yaşam biçimini değiştirmek. İlk değişiklik tuzu azaltma ve doğru beslenme.
.
Hipertansiyonu düşürmek için egzersiz yapın. Günde 30-45 dakika tempolu yürüyüş veya yüzme önerilen egsersizler arasında.
TANSİYON SEKER HuırüiTan: ÖZGÜR GÖKMEN ÇELENK
denk gelir. Hastalara tuz kısıtlamanın yanında DASH diyeti de önerilmeli.
DASH diyeti nedir?
Bu diyetin adı, yüksek tansiyonu durdurmaya yönelik beslenme yaklaşımının ingilizce baş harflerinden gelir.
Bu diyette hastalara günde dört -beş porsiyon sebze veya meyve, yedi-sekiz porsiyon taneli tahıllar, ila -üç porsiyon az yağlı süt ürünleri, bir -iki porsiyon beyaz et (tavuk, balık) ve haftada dört -beş porsiyon baklagil tüketilmesi tavsiye edilir.
Ayrıca tuz kısıtlaması vardır. Kırmızı et ve doymuş yağ miktan azdır. Bu diyede beraber tuz kısıtlaması yapılırsa büyük tansiyonda 12 mmHg (1 birim) kan basıncında düşme sağlanabilir.
Yaşam değişikliği yetersiz kalırsa nasıl bir yol izlenir?
Bu değişiklikleri uygun bir süre yapmasına rağmen halen büyük tansiyon 14 veya küçük tansiyon 9'un üstündeyse ilaç tedavisine başlanır.
İlaç tedavisi tek dozda mı verilir?
İlaç tedavisine genellikle tek ilaçla başlanır. Hastanın uyumunu kolaylaştırmak için uzun etkili yani günde bir kez kullanılan ilaçlar daha sıklıkla tercih edilir. Önemli olan tansiyonun düşürülmesidir. Kademeli olarak gerekiyorsa başka tansiyon ilaçları da eklenebilir. Önemli olan ilaç sayısı değil tansiyonun düşürülmesidir.
Komşunun ilacıyla olmaz Kullanılacak ilaç tipine nasıl karar veriyorsunuz?
Şu anda piyasada çok sayıda tansiyon ilacı var. Hangisiyle başlanması gerektiği hastadan hastaya değişiyor.
"Komşunun ilacı tansiyonu iyi düşürüyor" deyip aynısından alınması çok kötü neticelere yol açabilir. İlaç seçiminde yaş en önemli etkenlerden biri.
Yaşldardaki yüksek tansiyonun farkı nedir?
65 yaş üzerinde kişilerde yüzde 60 oranında yüksek tansiyon vardır. Yaş ilerledikçe büyük tansiyon sürekli yükselme gösterirken küçük tansiyon 60 yaş sonrasında hafif düşme eğilimindedir. Bunun sonucunda yaşlılarda 'izole yüksek tansiyon' denen sadece büyük tansiyon yüksekliği sıkça görülür.
Yaşlılarda damar sertliği fazla olduğundan yanlış olarak tansiyon olduğundan yüksek bulunabilir. Bu yalancı (psödo) tansiyon olarak bilinir. Yaşlılardaki tansiyon tanımında bir farklılık yok. Yaşlılardaki en büyük yanılgılardan biri de yüksek olan tansiyonun kendi yaş grubu için normal olduğunu zannetmesidir. Yüksek tansiyonun tanımının gençler veya yaşlılar için aynı olduğu unutulmamalı.
Tansiyon ilacının etkili olduğu nasıl anlaşılır?
Hastayı evde kendi tansiyon aletiyle ölçüm yapmaya teşvik ederiz. Bunun için nasıl ölçüm yapması gerektiğini anlatırız. Tansiyon takipleri yapıldıktan sonra ilacın etkinliğini değerlendiririz.
Evde tansiyon ölçümü yaparken nelere dikkat edilmeli?
Öncelikle stresli, sinirli, yorgun ve üzüntülü dönemlerde tansiyonun yüksek çıkabileceği bilinmeli. Bu dönemlerde ölçülen tansiyon yüksekliği yanıltıcı olur. Doğru tansiyonu elde etmek için tansiyon ölçümünden 1 saat önce sigara ve kahve içilmemeli. 10-15 dakika dinlenmeli, tansiyon aletinin manşonu (kola sarılan kısmı) kalp hizasında olmalı.
Beyaz önlük tansiyonu Evde tansiyon takibi yapamayanlar nasıl takip edilir?
Ambulatuvar tansiyon izlemi denen 24 saat kayıt yapan hafızalı tansiyon aleti hastaya bağlanır. Bu şekilde de ilaçların etkinliği anlaşılabilir. Ambulatuvar tansiyon izlemi tansiyon şüphesi olanlarda veya beyaz önlük hipertansiyonunda da sıklıkla kullanılan bir tetkik.
Beyaz önlük hipertansiyonu dediğiniz nedir?
Evde ölçülen tansiyon normalken hastanede hemşire veya doktorun ölçtüğü tansiyonun yüksek olmasıdır. Beyaz önlük hipertansiyonu olanların önemli bir kısmında ileride sürekli hipertansiyon riski yüksek. Bu kişiler daha sık takip edilmeli.
Tansiyon çok yükseldiğinde ne yapılmalı?
Tansiyonun aniden normale düşürülmesi tehlikeli sonuçlar ortaya çıkarabilir. Aniden düşen tansiyon beyine giden kan miktarını düşürüp inmeye (felç) neden olabilir. Bu nedenle eskiden kullanılan çok hızlı tansiyonu düşüren 'nifedifin' etken maddeli dilaltı tansiyon ilaçlan artık kullanılmıyor. Yapılacak şey şu: Tansiyon saatler içinde kademeli düşürülmeli. Çok yüksek tansiyonlularda 'kaptopril' içerikli tansiyon ilacı çiğnenebilir. Bununla beraber hasta sakin bir ortamda dinlenmeli.
İdeal tansiyon Hedeflenen tansiyon nedir?
Büyük 12, küçük tansiyon 8'in altında olması ideal tansiyondur. Genel olarak büyük tansiyonun 14, küçük tansiyonun 9'un altında olması yeterli. Ancak bazı durumlarda daha düşük tansiyonlar hedeflenir. Şeker, kalp ve böbrek hastalarında hafif tansiyon yüksekliği bile ciddi problemlere yol açabilir. Bu nedenle bu hasta grubunda hedeflenen tansiyon büyük için 13, küçük için 8'in altıdır.
Tedavi süresi ne kadar olmalı?
Hipertansiyon tedavisi ömür boyu devam etmeli.
Gizli hastalık Sekonder hipertansiyon nedir?
Başka bir hastalığa bağlı gelişen tansiyon yüksekliği sekonder (ikincil) hipertansiyon olarak bilinir. Hipertansiyon hastalarının yüzde 10'unda saptanır. Çoğunlukla böbrek ve böbrek damar hastalıklarında görülür.
Daha az olarak iyi huylu beyin tümörlerinde, böbreküstü bezi ve aort damar hastalıklarında ortaya çıkabilir.
Bu tip hipertansiyonun en önemli özelliği, altta yatan hastalığın tedavisiyle tansiyonun normale dönmesidir. Hamilelik, doğum kontrol hapları ve grip ilaçlarının da tansiyon yüksekliğinin bir nedeni olabileceği unutulmamalı.
Kimlerde sekonder hipertansiyon düşünülmeli?
30 yaşından önce başlayan, ilaç tedavisine dirençli olan, ani başlangıçtı olan yüksek tansiyonlu hastalarda düşünülmeli ve ileri araştırmalar yapılmalı.
Dirençli hipertansiyon kimlerde görülür?
Dirençli hipertansiyon, üç tansiyon ilacı (bunlardan birisinin idrar söktürücü olması gerekli) alınmasına rağmen tansiyonun kontrol altına almamamasıdır. Birçok nedeni olabilir.
İlaçların düzensiz kullanılması, diyete uyulmaması, aşırı tuz tüketimi en sık görülen sebeplerdir. Bu kişilerde sekonder hipertansiyon olabileceği akılda tutulmalı ve ileri araştırmalar yapılmalı. Böbrek, hormon rahatsızlıkları, uyku apnesi gibi sorunlar dirençli hipertansiyona yol açabilir. Dirençli hipertansiyonu olanlarda kalp ve damar hastalıkları daha sık ortaya çıkar.
Hipertansiyon tedavisinde gelecekte herhangi bir değişiklik bekliyor musunuz?
Yakın bir gelecekte belki farklı ilaçlar piyasaya sürülebilir. Esas beklenen gen tedavisi ve hipertansiyon için geliştirilmekte olan aşıdır. Ancak şu an için klinik çalışmalara ihtiyaç var. İlerisi için ümit verici olabilir.
Baş dönmelerine dikkat 'Hipotansiyon' nedir, kimlerde görülür?
Büyük tansiyonun 10'un altında olması hipotansiyon (tansiyon düşüklüğü) olarak bilinir. Bu bir hastalık değil, başka bir hastalığın bulgusu olarak karşımıza çıkabilir. Adet gören genç bayanlarda sıkça görülebilir.
Aşırı diyet, sıvı alımının az olması, aşırı güneşte kalma durumlarında olabileceği gibi ciddi hastalıklarda da ortaya çıkabiliyor. Ağır kalp yetersizliğinde, ritim bozukluklarında, kanamalarda, bazı hormon eksikliklerinde tansiyon düşüklüğü olur. Tansiyon ilaç dozunun fazla olması da hipotansiyonun sık nedenlerinden. Tedavi altta yatan soruna göre yapılır.
Kimlerde hipotansiyondan şüphelenilir?
Hipotansiyonlu kişide halsizlik, bitkinlik olur. Kişi kolunu bile kaldırmak istemez. Baş dönmesi, soğuk terleme, bayılma hissi gibi şikayetlerinden yakınabilir. Ayağa kalktığında göz kararması, bayılma olabilir. Bir de ortostatik hipotinsiyon dediğimiz bir durum var Özellikle yaşlılarda ayağa kalkmak, yer çekimin etkisiyle kalbe dönen kan miktarının azalmasına yol açabilir.
Tansiyon düşüklüğüne yol açan bu tabloya ortostatik hipotansiyon denir.
Bazı prostat ilaçları kullananlarda bu ciddi bir problem oluşturabilir.

Halsizlik, bitkinlik, kolunu bile kaldırmak istememe, baş dönmesi, soğuk soğuk terleme hipotansiyonun belirtileri arasında yer alıyor.

Radikal Gazetesi

 

İlginizi çekebilecek diğer haberler
Dr. Alp Sirman
Hicret Günhan | Herbalist
Prof. Dr. Ahmet Maranki | Stratejik Araştırmalar Uzmanı
Prof. Dr. Akın Yücel |  Plastik ve Estetik Cerrahi Uzmanı
Prof. Dr. Coşkun Tecimer
Prof. Dr. Erdem Yeşilada
Prof. Dr. Erkan Topuz
Prof. Dr. İbrahim Saraçoğlu
Prof. Dr. Osman Müftüoğlu
Prof. Dr. Teoman Cem Kadıoğlu | Varikosel Mikrocerrahisi
Selahattin Dönmez | Uzman Diyetisyen
Suna Dumankaya | Herbalist